Rozmowa z Krystyną Wagą, doradcą podatkowym i właścicielką Kancelarii doradcy podatkowego Simplex w Koszalinie.
–Dla laika zawód doradcy podatkowego i księgowa to pojęcia bardzo podobne. Czy słusznie?
-Niewątpliwie oba zawody mają wspólną płaszczyznę jaką jest prowadzenie ksiąg i ewidencji. Jednak należy wyraźnie zaznaczyć, że poza tym podobieństwem są to inne zawody. Dla firm optymalnym rozwiązaniem, dla bezpieczeństwa prowadzenia biznesu jest wsparcie i współdziałanie specjalistów z zakresu księgowości, doradców podatkowych i prawników. Deregulacja wprowadziła szereg zmian, zniosła konieczność zdawania egzaminu na certyfikat księgowy lub posiadania jakichkolwiek kwalifikacji. Nie są one w żaden sposób weryfikowane, nie ma też nadzoru nad wykonywaniem zawodu księgowego. Natomiast wykonywanie zawodu doradcy podatkowego nadal pozostaje obwarowane wieloma wymogami formalnymi. Aby uzyskać tytuł doradcy podatkowego należy posiadać wyższe wykształcenie, zdać z wynikiem pozytywnym egzamin na doradcę podatkowego, odbyć praktykę zawodową oraz uzyskać wpis na listę doradców podatkowych prowadzoną przez Krajową Radę Doradców Podatkowych. Następnym ważnym elementem wykonywania zawodu doradcy podatkowego jest obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej. To bardzo ważne z punktu widzenia naszych klientów. W swojej praktyce bardzo często spotykamy się z żądaniem wysuwanym przez różne organy o udostępnienie danych, na przykład o majątku czy transakcjach, dokumentach naszych klientów. Doradca podatkowy nie może ujawnić żadnych danych, natomiast księgowy, czy biuro rachunkowe nie prowadzone przez doradcę podatkowego ma obowiązek przekazania informacji. To fundamentalna różnica.
–Wiele firm oprócz kancelarii doradztwa podatkowego prowadzi równolegle biura rachunkowe. Dlaczego?
– Prowadzenie ksiąg i ewidencji jest jedną z czynności doradztwa podatkowego. Wiele kancelarii doradztwa podatkowego poza doradztwem w zakresie porad, reprezentowania podatników w sporach z fiskusem, wydawania opinii, zajmuje się też prowadzeniem ksiąg i ewidencji. Najczęściej te czynności wykonywane są w ramach jednej firmy. Jeżeli te czynności są rozdzielone na dwa podmioty, to tylko kwestia ułożenia biznesu.
–Czy doradztwo podatkowe w Polsce jest trudnym zawodem?
-To zawód zaufania publicznego. Klienci powierzają nam swoje sprawy związane z biznesem, sprawy podatkowe, gdzie każdy błąd, zaniechanie, mogą być bardzo kosztowne i ryzykowne, dlatego weryfikacja kompetencji w dużym stopniu chroni naszych klientów. Ważne, by do zawodu trafiały osoby z odpowiednią wiedzą. Zresztą samorząd zawodowy doradców podatkowych również przykłada dużą wagę do aktualizowania wiedzy swoich członków, stąd każdy doradca ma obowiązek bieżącego podnoszenia kwalifikacji. Chodzi o to, by klient korzystający z usług doradcy podatkowego miał pewność, że trafia w dobre ręce. Tym co sprawia, że zawód doradcy podatkowego jest trudnym zawodem są nie tyle ciągłe zmiany przepisów prawa podatkowego, co ich jakość. Przepisy podatkowe są zawiłe i nieprecyzyjne. Bolączką jest również niestabilność przepisów podatkowych, a także wprowadzanie nowych regulacji na ostatnią chwilę. Na to wszystko nakładają się rozbieżności w orzecznictwie sądowo- administracyjnym oraz w wydawanych przez Krajową Informację Skarbową interpretacjach.
–W tej pracy trzeba chyba lubić liczby, analizy?
– Takie jest powszechne przekonanie. Są zwolennicy twierdzenia, że doradca podatkowy jest zawodem prawniczym, gdyż jego praca opiera się głównie na kompleksowej znajomości wielu gałęzi prawa, całego ustawodawstwa związanego z podatkami. Moim zdaniem, doradca podatkowy to zawód interdyscyplinarny. Wymaga znajomości wielu dziedzin prawa, w tym również międzynarodowego i wspólnotowego, ale też wiedzy z zakresu ekonomii, finansów, czy rachunkowości. Zawód doradcy jest zawodem zaufania publicznego, to młody zawód, bo w przyszłym roku obchodzimy jego 25 lecie. Poza kompetencjami i przygotowaniem merytorycznym ważne są też odpowiednie cechy charakteru.
–Zapewne ten zawód wymaga też szkoleń, udziału w konferencjach?
-Doradcy podatkowi, jako sformalizowany zawód, mają w każdym województwie regionalny oddział. Jednym z celów samorządu zawodowego jest organizowanie dla nich szkoleń. Jako wiceprzewodnicząca Krajowej Komisji Rewizyjnej Krajowej izby Doradców Podatkowych mam na bieżąco obraz jak te szkolenia przebiegają i muszę przyznać, że niektóre regiony są bardzo aktywne, Jednak doradcy podatkowi korzystają nie tylko ze szkoleń organizowanych przez samorząd zawodowy. W naszym województwie od prawie 20 lat aktywnie działa Zachodniopomorskie Stowarzyszenie Doradców Podatkowych, to dobrowolna organizacja zrzeszająca doradców podatkowych. Mam przyjemność szefować stowarzyszeniu od ponad 10 lat. Działamy bardzo aktywnie, często organizujemy niszowe szkolenia i warsztaty dla doradców, ale też innych chętnych, właścicieli biur rachunkowych, księgowych. W najbliższy weekend spotykamy się w Sianożętach na już 10 Konferencji Podatkowej. Jako prelegentów zapraszamy wybitnych specjalistów prawa podatkowego, doradców podatkowych, sędziów sądów administracyjnych. To doskonałe forum do nauki, wymiany poglądów, ale też spotkań towarzyskich. O tym, że te spotkania są potrzebne świadczy rosnąca z roku na rok liczba uczestników, którzy przyjeżdżają z całego kraju. Niestety aktualna sytuacja związana z epidemią COVID spowodowała, ze musieliśmy ograniczyć liczbę uczestników z powodu obostrzeń sanitarnych.
–Czy znajdują Państwo też czas na inne przyjemności?
-Oczywiście! Doradca podatkowy poza pracą, która niewątpliwie mocno wypełnia czas, to normalny człowiek. Mamy różne zainteresowania, które realizujemy- od sportowych, po artystyczne.
Rozmawiał: Tomasz Wojciechowski
Najważniejsze zmiany dla podatników związane z m.in. COVID-19:
- Wyłączenia z kosztów podatkowych zapłat za faktury powyżej 15 tys. zł na rachunek spoza białej listy. Od tej odpowiedzialności uwalnia zawiadomienie o tym fakcie naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla naszego kontrahenta w ciągu 3 dni. Ten 3 dniowy termin został wydłużony do 14 dni przez ustawy COVID.
- Ulga na złe długi. Przepis nakazuje zwiększenie podstawy opodatkowania o te faktury, co do których od wskazanego terminu do zapłaty upłynęło 90 dnia. Przepis dotyczy również sprzedawcy, jeżeli nie otrzymał zapłaty za sprzedane towary czy usługi, a od określonego terminu zapłaty upłynęło 90 dni, może o tą wartość (zaliczoną do przychodów) w zeznaniu podatkowym zmniejszyć podstawę opodatkowania.
- Nowy rok przyniósł dla niektórych grup podatników obowiązek stosowania kas fiskalnych online oraz nową matrycę stawek VAT. To zmiana polegająca na tym, że dla towarów przestano stosować kody PKWiU i zastąpiono je nomenklaturą scaloną, czyli kodami CN. Zmiana ta odczuwalna była dla każdego konsumenta, ponieważ zmieniła stawki podatku VAT na wiele towarów, niektóre obniżyła, a inne wzrosły.
- Pandemia spowodowała również sporo zmian, ale też sporo przesunięć terminów, w których firmy muszą się wywiązać ze swoich obowiązków. W dniu 30 września mija termin na zatwierdzenie sprawozdań finansowych i złożenia informacji o cenach transferowych, czy złożenia oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji podatkowej. Z kolei 1 października wchodzi obowiązek wdrożenia nowego JPK_VAT dla wszystkich podatników. Firmy nie będą składały odrębnej deklaracji VAT, będzie ona częścią pliku JPK. Ponadto w części ewidencyjnej pliku JPK trzeba będzie oznaczać sprzedaż niektórych grup towarów i usług specjalnym kodem GTU (tych przewidziano 13), a także oznaczać niektóre rodzaje transakcji, na przykład transakcje z podmiotami powiązanymi oraz transakcje wg szczególnych procedur. Będzie też karanie podatników za błędy w plikach JPK.
- Najpóźniej 27 października firmy zatrudniające na 30 czerwca 2019 r. z co najmniej 50 osób muszą podpisać umowy o zarządzanie PPK, w tym dniu upływa przesunięty o 6 miesięcy termin. To też termin dla tych firm, które na 31 grudnia 2019 zatrudniały co najmniej 20 osób.
- 20 października i 20 grudnia mijają odroczone terminy na zapłatę podatku PIT za kwiecień i maj od przychodów ze stosunku pracy i zleceń.
- Aktualnie obserwujemy zintensyfikowane prace nad zmianami w podatkach na 2021 r. W planach jest objęcie opodatkowaniem CIT spółek komandytowych i wybranych spółek jawnych. W Polsce jest aktywnych ponad 40000 spółek komandytowych, zmiana ta dotknie więc wielu podatników.
- Ministerstwo Finansów zapowiada również wprowadzenie od 2021 r. tzw. „estońskiego” CIT. Oznacza brak podatku, tak długo jak dochód pozostaje w firmie. To rozwiązanie do małych i średnich spółek kapitałowych, których przychody nie przekraczają 50 mln zł. Inne warunki to między innymi zatrudnienie na poziomie minimum 3 pracowników, udziałowcami tych spółek mogą być tylko osoby fizyczne.
- Slim VAT 2021 – zapowiada on szereg uproszczeń administracyjnych dla podatników. Ma zostać wydłużony czas na odliczenie VAT, możliwość stosowania spójnych z podatkami dochodowymi kursów walut obcych, wprowadza ułatwienia dla eksporterów, a także rezygnuje się z konieczności potwierdzania otrzymania faktur korygujących.