Niebawem czeka nas tradycyjnie Tłusty Czwartek, czas łasuchowania i podjadania smakowitych pączków i faworków. Czy wiemy jednak skąd wzięły się te słodkości i czemu akurat to czwartek jest tym dniem wyjątkowym?
Okazuje się również, że z pączkami wiążą się również różne ciekawe rekordy. I to im przyjrzymy się najpierw, nim wkroczymy w świat lukru, krągłości i smakowitego nadzienia z dżemu lub czekolady.
Pączkowe rekordy
Ile pączków może zjeść w ciągu dnia dorosły człowiek, biorąc pod uwagę ich kaloryczność? Dwa, najlepiej nie więcej niż trzy- tak najczęściej rekomendują specjaliści od żywienia. Tymczasem, słynna „Księga rekordów Guinnessa” pełna jest różnych „pączkowych” rekordów. To, co wydaje nam się smaczne-ale i prozaiczne, urosło do rangi wyzwania.
Najwięcej pączków z dżemem zjedzonych zaledwie w ciągu minuty pochłonął dotychczas Australijczyk, Jesse Freeman. W ciągu 60 sekund zjadł aż 6 pączków z dżemem. Odbyło się to w czerwcu 2018 r. w Sydney. Mało tego, rekord miał miejsce podczas nadawanego na żywo programu talk show. A może by tak spróbować zjeść pączka bez użycia rąk? Okazało się, że i to jest wykonalne- w 2014r. Amerykanin Philip Joseph Santoro zjadł całego jednego pączka właśnie w ten sposób, w zaledwie 11 sekund. Z pączków można też … budować. Na przykład wieżę. Ta najwyższa dotychczas powstała w grudniu 2018 r. w Johannesburgu. Była wysoka na 152 cm, do jej budowy zużyto 3100 pączków z dziurką w środku (takie pączki w wersji amerykańskiej, kojarzone głównie z filmów z udziałem policjantów).
Można też pójść na ilość opakowania- największe pudełko pełne firmowych pączków wyprodukowano w 2009r., ważyło sporo, bo 135 kg. Miało blisko 6 m. długości . Nieco ponad 4 metry szerokości i blisko 90 cm głębokości. Ilość pączków powalała- zmieściło się tam aż 2700 sztuk! A skoro już mowa o wadze, to najcięższy pączek ujrzał światło dzienne w styczniu 1993r., i ważył 1 tonę i 695 kilogramów.
Wreszcie- pączki mogą stać się też dziełem sztuki, bo w sumie, czemu nie? To całkiem dobry materiał na… mozaikę. Mozaika z 7040 pączków powstała w styczniu 2012r. we Lwowie, podczas festiwalu „Pampukh Festival”. Pączki następnie rozdano osobom obecnym na imprezie.
Ciekawe pochodzenie
Historia pączków, choć wydawać się to może nam dziwne, sięga aż starożytnego Rzymu. Przy czym, nie przypominały one tego, czym zwykliśmy się objadać dziś. Pieczono je z ciasta chlebowego i doprawiano słoniną albo boczkiem. W tej tez formie znali je nasi rodacy w późniejszych wiekach, gdy przyrządzane z nadzieniem mięsnym pączki służyły jako formę zakąski do alkoholu.
Kiedy pączki stały się słodkie? Najpierw, w XVIII w. powszechnie zaczęto powszechnie używać drożdży, następnie pewna niewiasta- Cecylia Krapf, która w XVIII w. prowadziła we Wiedniu cukiernię, podawała tam drożdżowe kule z nadzieniem. Dobrze, że pączki stały się bardziej pulchne i miękkie, co udokumentowano za panowania króla Augusta III, w „Opisie obyczajów”. Dawniej pączek bowiem: ” mógł podsinić oko, a dziś pączek jest tak pulchny, tak lekki, że ścisnąwszy go w ręku znowu się rozciąga i pęcznieje, jak gąbka do swojej objętości, a wiatr zdmuchnąłby go z półmiska”.
Natomiast sam Tłusty Czwartek wywodzi się z czasów pogańskich, świętowano wówczas koniec zimy i nadejście wiosny. Jedzono tłusto i syto- co w pewien sposób pozostało do dziś, chociaż w bardziej słodkiej formule.
Pączek pączkowi nierówny?
Pączki znane są w różnej formie tak naprawdę na całym świecie. W naszym kraju sięgamy po tzw. pączki berlińskie. Są delikatne, okrągłe, nadziewane powidłami, czekoladą, adwokatem lub toffi, z dużą ilością lukru lub cukru pudru na powierzchni.
W Ameryce popularne są inne pączki- wspomniane donuty z charakterystyczną dziurką w środku. Są też pączki e z Turcji- niewielkie kuleczki z drożdżowego ciasta z cukrowym syropem i miodem, zwane są lokma. Nie mniej, są kraje, gdzie pączki nadal spożywane są w wersji „na ostro”. W USA je się pączki z bekonem, w Korei są pączki o smaku czosnkowym. W Singauprze zaś…serwuje się je z wodorostami i wasabi, podobnie jak w znanym sushi. We Francji podaje się bardzo cienkie naleśniki zwane Crêpes Suzette. Za to Włosi wolą słodkie i kruche castagnole. Nadziewa się je budyniem, kremem waniliowym lub różnymi likierami.
W Hiszpanii popularne są ciastka churros. Serwowane są z polewą karmelową, czekoladą i bitą śmietaną. A co z innymi krajami? W krajach germańskich i anglosaskich nazwa pączka oznacza również naleśnik. W Anglii więc Tłusty Czwartek nazywany jest pancakes day.
Mamy także kilka powiedzonek i przesądów, związanych z pączkiem. Gdyby ktoś w Tłusty Czwartek ogóle nie zjadł pączka, nie będzie się mu powodziło. Tego dnia, Polak zjada 2,5 pączka, a wszyscy w tym czasie zjadamy ich prawie 100 milionów. Mówi się też, że ktoś ma „jak pączek w maśle”. Oznacza to, że opływa w dostatek, dobrobyt. Dlaczego? Ponieważ dawniej i pączek i masło były produktami luksusowymi.
I na koniec już, warto sięgnąć po nasze przysłowie, które mówi iż: „Powiedział Bartek, że dziś tłusty czwartek, a Bartkowa uwierzyła, dobrych pączków nasmażyła”. Smacznego!
Tomasz Wojciechowski
Tekst ukazał się w koszalińskim tygodniku „Miasto”
Foto: wikipedia.pl