„Fundusze Europejskie dla Pomorza Zachodniego 2021-2027” to nowa nazwa programu regionalnego. Zastąpi on dotychczasowy Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego. Jego oficjalne uruchomienie nastąpiło w miniony piątek, 31 marca podczas spotkania w Szczecinie, na którym w meandry funkcjonowania programu wprowadził obecnych Jerzy Buzek, były Premier RP oraz były Przewodniczący Parlamentu Europejskiego.
Budżet nowego programu będą tworzyć środki na inwestycje pochodzące z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (1,2 miliarda euro) oraz z Europejskiego Funduszu Społecznego (468 milionów euro). W sumie to 1 miliard 686 milionów euro.
Kluczowym wyzwaniem nowej perspektywy będą „zielone” inwestycje. Ponad 33% ze środków z EFRR to wydatki na tzw. agendę klimatyczną. To oznacza inwestycje w OZE zarówno w samorządach, jak w przedsiębiorstwach, w efektywność energetyczną czy we wzmacnianie ochrony środowiska.
W sferze gospodarki duży nacisk zostanie położony na strefę B+R. Będą środki na badania i wdrożenia oraz podnoszenie konkurencyjności firm. W tym obszarze większe możliwości będą miały tereny uznawane za wykluczone. Dla Specjalnej Strefy Włączenia dostępne będą dotacje, w większych miastach raczej pożyczki.
Na rozwój B+R cel zostanie przeznaczonych 49,4 mln euro. To ważne, bo przedsiębiorstwa wciąż mają zbyt małą świadomość korzyści z prowadzonych działań B+R. Firmy, które są świadome tej zależności, częściej wprowadzają nowe produkty czy usługi w oparciu o wyniki prac B+R. Dostępne będą też granty dla zespołów badawczych i na inwestycje w infrastrukturę w szkołach wyższych.
Na trwały wzrost i konkurencyjność mikro-, małych i średnich firm zostanie przeznaczona kwota 120 mln euro. Dla MŚP dostępne będą dotacje, pożyczki oraz pożyczki z umorzeniem. Ważne będą inwestycje w rozwój przedsiębiorstw czy inwestycje na obszarze Specjalnej Strefy Włączenia. Z tych środków rozwijane będą także inkubatory przedsiębiorczości oraz usługi na rzecz tworzenia nowych firm. Mocno rozwijana będzie też sieć tras rowerowych na Pomorzu Zachodnim.
W nowej perspektywie nie zabraknie inwestycji w ochronę zdrowia, edukację oraz włączenie społeczne. Poprawy wymaga również stan usług cyfrowych w administracji, medycynie i kulturze. Konieczne będzie przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu, szczególnie na obszarach wiejskich.
Oferta dla samorządów
Wkład z programu FEPZ na instrumenty terytorialne wyniesie 320 mln EUR. Z tych środków będzie można np. przeprowadzać termomodernizację budynków publicznych JST, budynków komunalnych czy rozwijać zrównoważony transport publiczny w obszarach funkcjonalnych miast. W dalszym ciągu możliwe do realizacji będą inwestycje zwiększające dostęp do edukacji oraz do usług społecznych i zdrowotnych. Realizowane będą inwestycje w obszarze turystyki i kultury czy instytucji popularyzujących naukę.
Wsparcie rozwoju terytorialnego i promocja partnerskiego modelu współpracy samorządów lokalnych dostępne będą w: Miejskich Obszarach Funkcjonalnych – Zintegrowane Inwestycje Terytorialne, w pozostałych obszarach funkcjonalnych – Inny Instrument Terytorialny (IIT) oraz w ramach Lokalnych Grup Działania – Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność (RLKS).
W konkursach samorządy będą mogły starać się o wsparcie w obszarze: gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki odpadami i ochrony środowiska. Z pomocą eurofunduszy będą powstały nowe przedszkola, a szkoły będą wyposażane w sprzęt poprawiający dostępność dla osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
Priorytetem będzie też aktywne włączanie społeczne – będą tworzone i rozwijane jednostki takie jak CIS, ZAZ czy WTZ. Ma powstawać też infrastruktura placówek zapewniających opiekę zdeinstytucjonalizowaną. Wspierane będą też rodziny oraz piecza zastępcza
Kiedy dostępny będzie nowy program?
Pierwsze konkursy mają ruszyć już w II kwartale, a w III i IV kwartale naborów będzie już więcej.
Foto: Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego