Początek lata, to tradycyjnie już czas, gdy w gastronomii, przy zbieraniu owoców, czy też w turystyce zatrudnia się pracowników sezonowych. Można spotkać ich wszędzie: zbierających truskawki, chodzących po plaży, objuczonych towarem, na straganach z pamiątkami, czy też w gastronomii. Bożena Pawłowska- doradca podatkowy, właścicielka Kancelarii Podatkowej Constans w Koszalinie, wyjaśnia, jak wygląda w praktyce zatrudnianie pracowników sezonowych, zagranicznych, oraz małoletnich.
– Zbliżający się sezon wakacyjny sprzyja zatrudnianiu dodatkowych pracowników do obsługi gastronomii, czy też w handlu. Jak to wygląda w praktyce?
– Oczywiście, jest to bardzo popularne zjawisko, zatrudnienie w ten sposób znajdują na przykład studenci, czy nawet osoby młodociane. Przede wszystkim pracodawca musi pamiętać o zawarciu z taką osobą umowy cywilnoprawnej, na przykład umowy-zlecenia, lub zatrudnieniu na umowę o pracę. Jeżeli tą osoba nie uczy się lub nie studiuje to wiąże się to także z obowiązkiem ubezpieczenia takiej osoby w ZUSie.
Zatrudniając pracownika do pracy sezonowej na podstawie umowy o pracę, pracodawcy decydują się najczęściej na umowę na czas określony, z racji trwania u nas sezonu turystycznego. Jak sama nazwa mówi, “pracownik sezonowy” to taki, który pracuje przez określoną część roku, w związku z konkretnym sezonem, porą roku, a także warunkami atmosferycznymi. Przypomnę jeszcze tylko, że najniższa stawka godzinowa w przypadku umowy zlecenia wynosi obecnie 13 zł 70 gr brutto. Przy pracach sezonowych, jak też przy normalnym zatrudnieniu, wskazane jest odpowiednie przeszkolenie do podjęcia pracy jak też ważna książeczka zdrowia.
– A jak wygląda sytuacja w kwestii osób zatrudnionych przy zbiorach, na przykład w gospodarstwach rolniczych?
– Od 18 maja nowe przepisy pozwalają na zatrudnianie pracowników sezonowych przy zbiorach warzyw i owoców na lepszych zasadach. Rolnik może podpisać z pracownikiem sezonowym nowego rodzaju umowę – o pomocy przy zbiorach. Umowa taka może być zawarta maksymalnie na 120 dni. Daje ona rolnikom możliwość legalnego zatrudniania pracowników sezonowych bez obawy, że jeśli pracownikowi coś się stanie, pracodawca będzie ponosić odpowiedzialność za pracownika, w zakresie wypadków przy pracy.
– A gdyby pracodawca chciał zatrudnić sezonowo obcokrajowca?
– Zapotrzebowanie na kadrę zza wschodniej granicy stale rośnie ze względu na sytuację na polskim rynku pracy. Zmiana przepisów pozwala też na łatwiejsze zatrudnianie pracowników tymczasowych na przykład z Ukrainy. Teraz cudzoziemcy będą mogli pracować w Polsce przez dziewięć miesięcy, a nie przez pół roku, jak dotychczas. Dotyczy to tylko prac sezonowych, czyli obejmuje głównie rolnictwo i turystykę. Pozwolenia na pracę tymczasową osoby zza granicy udziela starosta, za pośrednictwem Powiatowego Urzędu Pracy, bo do tej instytucji trzeba złożyć wniosek.
– Wspomniała Pani także o zatrudnianiu osób młodocianych do prac sezonowych. Jest taka możliwość? I czy się to opłaca?
– Oczywiście. Młodzież chętnie dorabia sobie w ten sposób w wakacje, zbierając na podręczniki, gadżety, lub na wyjazdy. Mówiąc o pracownikach młodocianych, mamy na myśli takich, którzy nie ukończyli 18 roku życia, ale mają według nowych przepisów już 15 lat. Pracownika młodocianego można zatrudniać tylko przy tak zwanych pracach lekkich. Czyli nie stanowią one zagrożenia dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego. Wykaz prac lekkich jest ustalany przez pracodawcę w regulaminie pracy i akceptowany przez lekarza medycyny pracy. W przypadku zatrudnienia młodocianego na podstawie umowy o pracę, należy zapewnić mu badanie w zakresie medycyny pracy, a także szkolenie BHP, zarówno ogólne, jak i stanowiskowe. Przy czym do pracy w gastronomii nieletni nie potrzebują badań medycyny pracy, lecz badania sanepidowskie. Jak najbardziej, wymagana jest też zgoda rodziców młodego człowieka, który chce podjąć pracę w wakacje.
– Może na koniec pomówmy jeszcze o tym, jakie rzeczy warto ustalić i spisać w umowie, zatrudniając pracownika sezonowego?
– Warto, oprócz kwestii wynagrodzenia oraz spraw formalnych, ustalić kwestie takie jak przerwy, możliwość korzystania z posiłków pracowniczych, zastępstwa w wypadkach losowych. Zatrudniając pracownika na sezon, pomyślmy o zabezpieczeniu mu wody do picia- wszak jeśli lato, to upały, a te potrafią być szkodliwe- oraz kwestiach organizacji stanowiska i trybu zmianowego pracy. Można to zrobić w formie pisemnej, lub ustalić ustnie.
Rozmawiał:
Tomasz Wojciechowski